9 Ekim 2011 Pazar

Tranströmer'in özgeçmişi

Tomas Tranströmer 1931’de Stockholm’de doğdu.1960-1966 yılları arasında Roxtuna Çocuk Hapishanesi’nde psikolog olarak çalıştı.1967’den sonra Vasteras’daçalışma özürlülerle ilgili bir göreve geçti.İsveç’in günümüzdeki en önemli şairlerinden biri sayılan Tranströmer 1981’de Batı Almanya’da Petrarca Ödülü’nü,1983’de İsveç’in en saygın edebiyat ödüllerinden Bonnier Şiir Ödülü’nü kazandı.Dünyanın birçok ülkesine yolculuklar yapan şair Stockholm’ün batısındaki Vasteras kentinde oturmaktadır.

Şiirlerinde uzun İsveç kışlarından ve Stockholm çevresindeki takım adalarında yaşanan güzel yazlardan olduğu kadar,dünyanın birçok ülkesinde karşılaşılan sorunlardan da esinlenen Tranströmer gözlemlerini çarpıcı eğretilemelerle dile getirir.Çoğunlukla içe dönük bir duyarlığın ürünleri olan bu şiirler,uykuyla uyanıklık,çalışmayla dinlenme,kentle çevresi ve değişik kültürler arasındaki karşıtlıkları yansıtır.Ama Tranströmer,şiirle ilgili şu sözlerinden anlaşılacağı gibi,bu karşıtlıklar arasında bağ kurmaya çalışır:”Benim şiirlerim buluşma noktalarıdır.Bu şiirlerin amacı gündelik dilin ve paylaşımların gerçekliğin değişik yanları arasında kuramadığı bağlantıyı bir anda kurmaktır.Bir manzaranın çarpıcı özellikleri ile önemsiz ayrıntıları arasında bağlar vardır;değişik kültürler ve insanlarda bir sanat yapıtında bir araya gelebilirler;doğayla endüstri arasında da bir bağlantı kurulabilir.İlk bakışta bir çatışma gibi görünen bir olgu,bir uzlaşmaya da dönüşebilir.Gündelik dil ve alışılmış yaklaşımlar dünyayla ilgili sorunların ele alınmasında,belirgin ve somut amaçlara ulaşmada gerekli olabilir.Ama bazı önemli anlarda bu dilin ve yaklaşımların yetersiz olduğunu deneyimlerimizden biliyoruz.Bu yüzden,yalnız bu dilin ve çalışma yöntemlerinin egemen olmasına izin verirsek bir iletişim bunalımıyla karşı karşıya gelebiliriz.Ben şiiri böyle bir tehlikeye karşı bir karşıgüç olarak görüyorum.Şiirler etkin uzlaşma araçlarıdır;bizi uyuşukluğa değil uyanıklığa yöneltmeyi amaçlar.”

Çeviren:Cevat Çapan

KAYNAK:Şiir Atlası – I / Hazırlayan:Cevat Çapan / Kavram Yayınları